Жергілікті кәсіподақ: қызметтің қорытындылары мен перспективалары

2023 жылдың қорытындысы бойынша «Қостанай облысы білім және ғылым ұйымдары қызметкерлерінің жергілікті кәсіптік одағы» ҚБ қызметі туралы жария есеп

Жергілікті кәсіподақ: қызметтің қорытындылары мен перспективалары

 «Қостанай облысы білім және ғылым ұйымдары қызметкерлерінің жергілікті кәсіптік одағы» ҚБ (бұдан әрі – Жергілікті кәсіподақ) – құрамында 25 мың мүшелігі бар Қостанай облысының ең ірі кәсіподақ бірлестіктерінің бірі.

 Кәсіподақ бірлестігі үшін мерейтой жылы болып табылатын 2023 жылы біз жарғылық мақсаттар мен міндеттерді шешу бойынша белсенді жұмыс жасадық, олардың ең бастысы – кәсіподақ мүшелерінің құқықтары мен мүдделерін тиімді қорғауды қамтамасыз ету болды.

Еңбек жағдайларын жақсарту

Кәсіподақтың қорғаныс функциясын жүзеге асыруда әлеуметтік серіктестік құралдары маңызды рөл атқарады: барлық кепілдіктер мен жеңілдіктер жазылған келісім мен ұжымдық шарт.

2023 жыл – Қостанай облысының білім басқармасы мен Жергілікті кәсіподақ арасындағы 2021-2023 жылдарға арналған әлеуметтік әріптестік туралы келісімнің соңғы жылы. Біздің кәсіподақ мүшелерінің еңбек жағдайларын жақсартатын 80-нен астам норманы қамтитын бұл келісім заңнамамен салыстырғанда өзінің өмірде қажеттілігін көрсетті.

Мысалы, жоғары оқу орнынан кейінгі оқу орындарында оқитын біліктілігі жоғары деңгейдегі қызметкерлерге оқу демалысын төлеу жөніндегі келісімнің жеңілдігін 2023 жылы ғана біздің кәсіподақтың 50-ге жуық мүшесі пайдаланды.

Сонымен қатар, педагогикалық ЖОО-мен ынтымақтастық аясында және Жергілікті кәсіподақ активінің күш-жігерінің арқасында облыс педагогтерінің тобы, яғни біздің кәсіподақ мүшелері ағымдағы жылдың қыркүйек айынан бастап магистратурада тегін негізде оқиды және ай сайын стипендия алады.

Биылғы жылы 40-қа жуық қызметкерге үйлену тойына байланысты үш күнге дейін ақылы демалыс беріледі, Жергілікті кәсіподақтың 50-ден астам мүшесі жақын туыстарының қайтыс болуына байланысты бес күнге дейін ақылы демалысты пайдаланды.

Кәсіподақ мүшелерінің пікірінше, кітапханашыларға, бухгалтерлерге және басқа лауазымдардың қызметкерлеріне демалысқа қосымша ақы төленетін күндерге қатысты келісім нормалары; қосымша педагогикалық жұмысқа тарту үшін аптасына 150 минутқа белгіленген лимит; келісімде айқындалған қызметкерлердің материалдық жауапты санаттарының тізбесі; жекелеген лауазымдарға белгіленген жұмыс уақыты және т. б. маңызды.

2023 жылы Жергілікті кәсіподақтың Заң клиникасы «Кәсіподақтар – сіздер үшін, кәсіподақтар – сіздермен бірге: қызметкерлердің еңбек құқықтарын қамтамасыз ету» жинағын дайындады, онда қызметкер-кәсіподақ мүшесі үшін қаржылық пайданы көрсете отырып, ҚР Еңбек кодексінде және әлеуметтік әріптестік туралы келісімде көзделген қызметкерлердің ең төменгі кепілдіктеріне салыстырмалы талдау ұсынылды. Жинақ көрсеткендей, кәсіподақ мүшелігінен бас тарту арқылы жұмысшылар аталған құқықтарды жоғалтып қана қоймай, сонымен бірге ешқандай әлеуметтік-құқықтық қорғаусыз жұмыс берушімен жалғыз қалу қаупін тудырады, бұл ретте мүмкін болатын материалдық пайда көбінесе жылдық төлемнен асып түседі.

Мәселен, кәсіподақ бюджетіне бір жыл ішінде 24 мың теңге салатын орташа айлық жалақысы 200 мың теңгені құрайтын педагогтың келісімнің барлық нормалары қолданылған жағдайда қаржылық артықшылық 1 млн теңгеден асады, ал бұл көп те, аз да емес – 40 жылдағы жылдық кәсіподақ жарналары.

Қазіргі уақытта әлеуметтік әріптестік тараптары келесі үшжылдыққа жаңа келісім қабылдау бойынша келіссөздер жүргізуде. Біз өз тарапымыздан оның кәсіподақ мүшелері үшін әлеуметтік пакетін одан да тартымды және салмақты ету үшін бар күшімізді саламыз.

Құқықтар мен мүдделерді қорғау

Әлеуметтік-еңбек мәселелерін шешуде кәсіподақ мүшелері үшін жақсы көмек 24/7 форматында жұмыс істейтін жергілікті кәсіподақтың заң клиникасының жұмысы болды. Тек 2023 жылы ғана заң клиникасының атына біздің мүшелерімізден мыңнан астам өтініш келіп түсті, бір жарым мыңға жуық құқықтық кеңес берілді.

Жергілікті кәсіподақ келісу комиссиялары мен соттарында кәсіподақ мүшелерінің құқықтарын қорғайды. Ағымдағы жылы келісім комиссиясына біздің кәсіподақтың алты мүшесі жүгінді, шешім қызметкерлердің пайдасына шығарылды, қаржылық пайда 6 млн теңгені құрады.

Нақты еңбек дауларының қорытындысы бойынша «Келісу комиссиялары мен соттар арқылы еңбек дауларын шешу мысалдары» жинағы жарық көрді, оның практикалық маңыздылығын кәсіподақ мүшелері де, біздің әлеуметтік әріптестеріміз – білім беру ұйымдарының басшылары да жоғары бағалады. Мүшелік ұйымдардың қызметін әдістемелік сүйемелдеу, облыстың білім беру ұйымдарының келісу комиссияларының мүшелері үшін тегін курстар өткізу сияқты жұмыстар келесі жылы да жалғасады. 2023 жылы біз өз деңгейімізде 500-ден астам адамды оқыттық.

Жұмысшылардың еңбек жағдайларына да көп көңіл бөлінеді. Келісім нормаларына сәйкес еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау жөніндегі барлық іс -шаралар кешені іске асырылады. Жүргізіліп жатқан жұмыстың нәтижелілігінің көрсеткіші ретінде – бастауыш кәсіподақтарында өндірістік жарақаттану жағдайларының болмауы дәлел.

Нақты қолдау

Жергілікті кәсіподақта қызметкерлерге атаулы көмек көрсетудің нақты және тиімді жүйесі құрылған, оның маңызды құрамдас бөлігі 2020 жылдың желтоқсанында ашылған «Мейірім» қайырымдылық және әлеуметтік көмек қоры болып табылады.

2023 жылы Қор қаражатынан кәсіподақтың ерекше мұқтаж 135 мүшесіне жалпы сомасы 8,3 млн теңгеге материалдық көмек көрсетілді. Қордың жұмыс істеген уақытында жалпы сомасы 23 млн теңгеден асатын кәсіподақтың 230-ға жуық аса мұқтаж мүшелері қаржылай қолдау алды.

Біз және санаторлық-курорттық сауықтыру тәсілдерін жетілдіреміз. Тек ағымдағы жылы біздің кәсіподақтың 1150 мүшесі немесе олардың жалпы санының шамамен 5% – ы әртүрлі демалыс және сауықтыру түрлерімен қамтылған. Бес жыл ішінде бұл көрсеткіш 16 есе өсті.

Бұл ретте жергілікті кәсіподақ мүшелерінің ағымдағы жылы санаторийлерде өткен жылғы бағалар бойынша жолдамалар бойынша денсаулығын жақсартуға мүмкіндігі бар. Мысалы, 2023 жылы кәсіподақ мүшелері үшін «Сосновый борға» жолдама құны кәсіподақ жеңілдіктерін ескере отырып, бір маусымда 130,5 мың теңгені және маусымаралық кезеңде 94,5 мың теңгені құрады. 2024 жылы мұндай тәжірибе жалғасады, ұйымдастыру жұмыстары жүргізілді.

Кәсіподақтың экскурсиялық туризмі де ерекше назар аударуға тұрарлық. Экскурсиялық кәсіподақ топтарының құрамында жергілікті кәсіподақ мүшелері Қазақстанның ірі қалаларымен: Алматы, Түркістан, Шымкент, сондай-ақ жақын шет елдер: Мәскеу, Ташкент және т. б. танысуға мүмкіндік алады.

Сонымен қатар, біздің Отанымыздың оңтүстік астанасына жергілікті кәсіподақ мүшелерінің балалары үшін маршруттың екі шетіне ұшу тегін. Келесі жылы кәсіподақ туризмінің географиясы одан әрі кеңейеді.

Халықаралық ынтымақтастық

Біз халықаралық кәсіподақ ынтымақтастығы бағытында да алғашқы қадамдар жасадық.

Осы жылдың көктемінде білім беру жергілікті кәсіподағының делегациясы «Мәскеу білімінің кәсіподақ ұйымдарымен өзара іс-әрекеті» практикалық семинары барысында Мәскеудегі әріптестерінің әлеуметтік әріптестік, жас педагогтармен жұмыс, материалдық қайырымдылық көмек қорының қызметі және т. б. тәжірибелерімен танысты.

Бұл кездесу ұзақ мерзімді конструктивті ынтымақтастықтың бастамасы болды, оның аясында Рудный қаласының №5 гимназиясының жас кәсіподақ белсенділерінің командасы Мәскеудің Бүкілресейлік кәсіподақ ұйымының көмегімен ұйымдастырылған VII Халықаралық фестиваліне қатысты.

Сондай-ақ, шекаралық ынтымақтастық саясатын іске асыру аясында Жергілікті кәсіподақ пен Ресей Федерациясының халықтық білім беру және ғылым қызметкерлері кәсіподағының Омбы облыстық ұйымы арасында келісімге қол қойылды, оның шеңберінде кәсіподақ қызметінің түрлі бағыттары бойынша ақпаратпен, делегациялармен, мамандармен және сарапшылармен үнемі алмасу жоспарлануда.

Жастық және тәжірибе

Жалпы, біз барлық міндеттерді кезең-кезеңімен, сенімді түрде шешеміз.

Біздің кадрлық әлеуетіміз – жас кәсіподақ көшбасшылары да назардан тыс қалмайды.

2022 жылы құрылған облыстық жастар кеңесінің қолдауымен ағымдағы жылы «Біздің кәсіподаққа қосыл!» үгіт-насихат бейнероликтер байқауы (жеңімпаз және жүлдегерлер:Рудный қаласының № 10 мектеп-гимназиясының БКҰ, Қарабалық ауданы М. Горький ат. №1 мектебі, Лисаков қаласының «Мұрагер» б/б, Қостанай ауданының балалар шығармашылық үйі), «Кәсіподақ – армандар орындалады» үгіт-насихат бригадаларының байқауы (жеңімпаз және жүлдегерлер: Рудный қалалық білім беру қызметкерлерінің кәсіподақ ұйымының командасы, Қостанай қаласының №1 мектеп-лицейінің БКҰ, Қостанай педколледжі, Әулиекөл ауданы И. Сьянов атындағы мектеп), «Жүрек пен жан ырғағында» шығармашылық жастардың онлайн фестиваль-байқауы (жеңімпаздар және жүлдегерлер: Нұрдана Тұрысбек, Арқалық қаласы; Нұржан Қуандықов, Әулиекөл ауданы; Қостанай қаласының № 1 мектеп-лицейінің БКҰ шығармашылық тобы; Борис Щетинко, Арқалық қаласы; Қостанай ауданы Московский мектебінің жас педагогтарының шығармашылық тобы; Арқалық қ. ППТК шығармашылық тобы; Дамира Оспанова, Рудный қаласы) және жастар бастамаларын қолдауға бағытталған басқа да конкурстар мен жобалар ұйымдастырылды.

 Кәсіподақ: сәттілік траекториясы

Біздің кәсіподақ бірлестігіміз ағымдағы жылы тек облыстық деңгейде 20-ға жуық түрлі конкурстар, акциялар, іс-шараларды сәтті өткізді.

Біздің бірлестік мүшелеріне 2023 жыл «Құмарлық! Денсаулық! Демалыс!» 100 – ден астам кәсіподақ мүшелері мен олардың балаларын жинаған бірінші отбасылық кәсіподақ спартакиадасы; Әйелдер күніне арналған жарқын көктемгі байқау «Ал, кәнеки, қыздар!» таланттардың, эмоциялардың, сұлулық пен шығармашылықтың тамаша көрінісі; Отан қорғаушылар күніне арналған «Қалам шеберлері» поэтикалық байқауы, біздің кәсіподақ мүшелеріміз – ер адамдар мүмкіндіктерінің жаңа қырларын ашқан іс-шаралармен есте қалған болар. Осы жақсы әсерімен танылған кәсіподақ іс-шараларының репортаждарын «Учительская плюс» салалық газетінен оқуға болады.

Биылғы жылы ҚР кәсіподақтар күніне және біздің бес жылдық мерейтойымызға арналған іс-шара салтанатты түрде өтті, оның барысында алғаш рет елуге жуық кәсіподақ белсенділері мен әлеуметтік әріптестеріміздің өкілдері Жергілікті кәсіподақ алқасының қаулысымен бекітілген «Қостанай облысы білім қызметкерлерінің кәсіподақ қозғалысына сіңірген еңбегі үшін» төсбелгісімен марапатталды. Қатысушыларға тағы бір тосын сый – «Учительская плюс» газетінің мерейтойлық арнайы шығарылымы: басылымның барлық 16 жолағы жергілікті кәсіподақтың, аппарат, филиалдар, бастауыш, кәсіподақ мүшелерінің қызметін атап өтті.

Қазақстан Республикасының кәсіподақтар күніне орай біздің бірлестікте филиалдар қызметінің тиімділігіне рейтингтік бағалау жүргізілді. 2023 жылғы рейтинг қорытындысы бойынша «Облыстық деңгейдегі білім беру ұйымдарының кәсіптік одағы» филиалы мен Қарабалық аудандық кәсіподақ ұйымының қызметі ең тиімді деп танылды. Жеңіспен тағы да шын жүректен құттықтаймын, болашақта да табысты жұмыс тілеймін!

Сондай – ақ, салтанатты шара аясында «Үздік ақпараттық кәсіподақ ресурсы» байқауының жеңімпаздары марапатталды-бұл Ұзынкөл аудандық кәсіподақ ұйымы және Амангелді ауданы Ы. Алтынсарин атындағы мектептің бастауыш кәсіподақ ұйымы.

Ақпараттық ашықтық

Жергілікті кәсіподақ өзін ашық және адал кәсіподақ ретінде көрсетеді.

Біз жүргізіліп жатқан жұмыстарды бұқаралық ақпарат құралдарында, әлеуметтік желілер беттерінде кеңінен жариялап, оның ашықтығын қамтамасыз етеміз. (Instagram, Facebook, Telegram) әлеуметтік желілерімізде 700-ге жуық материал шығарылды, тек 2023 жылы ғана республикалық және облыстық БАҚ-тың баспа басылымдарында 100-ден астам жарияланым орналастырылды, 2 телебағдарлама ұйымдастырылды.

Жергілікті жерлерде кәсіподақ жұмысын насихаттау үшін бірлестік филиалдары мен бірқатар бастауыштардың әлеуметтік желілердегі аккаунттары жұмыс істейді.

Жергілікті кәсіподақ аппараты жыл сайын бірлестіктің қызметі туралы жария баяндама жасайды. 2024 жылы бұл тәжірибені «Учительская плюс» салалық газетімен ынтымақтастық аясында бірлестіктің филиалдары жалғастырады.

Біз кәсіпқойлық пен еңбекқорлықты бағалауға шақыра отырып, еңбек адамдарын көтермелеуге баса назар аударамыз. Біздің кәсіподақ бірлестігі «Учительская плюс» газетімен бірлесіп іске асырған «Еңбек жолы» бірегей кәсіподақ жобасының екі жыл өмірінде, облыстың білім беру саласының 200-ге жуық қызметкері, әкімшілік пен мұғалімдер, кітапханашылар мен тәлімгерлер, қызметтік үй-жайларды тазалаушылар мен вахтерлер, аспаздар мен зертханашылар, психологтар мен бухгалтерлер болды. Біздің жоба алдағы жылы да жалғасады. Бұл ретте басымдылық тың жерлерді игерудің 70 жылдық мерейтойына арналады.

Жергілікті кәсіподақ: қайта жаңғыру

Жалпы, 2023 жылы қойылған барлық міндеттер іске асырылды.

Айта кету керек, өткен жылдың соңында жергілікті кәсіподақ үшін маңызды оқиға болды. Жергілікті кәсіподақ конференциясының 2023 жылғы 03 қарашадағы шешімімен ұйымның қолданыстағы Жарғысының 8.2.4 тармағына сәйкес «Қостанай облысы білім және ғылым ұйымдары қызметкерлерінің жергілікті кәсіптік одағы» қоғамдық бірлестігі «Өрлеу» білім және ғылым қызметкерлерінің салалық кәсіптік одағы» қоғамдық бірлестігінің мүшелігіне енді. Қайталап айтамын, бұл шешім алқалы және салмақты түрде қабылданды, бұл біздің кәсіподақ бірлестігіміздің одан әрі дамуына оң әсерін тигізеді деп санаймыз

Жаңа шындықтарды ескере отырып жергілікті кәсіподақтың 2024 жылға арналған жұмыс жоспары қалыптастырылып бекітілді және даму басымдықтары айқындалды:

1. саналы кәсіподақ мүшелігінің уәждемесін арттыру, бірлестікті одан әрі нығайту;
2. кәсіподақтың қорғаныс функциясын іске асыру үшін жаңа тәсілдер мен құралдарды енгізу;
3. санаторлық-курорттық сауықтырумен қамтылған кәсіподақ мүшелері мен олардың балаларының үлесін ұлғайту;
4. кәсіподақ қызметінің айқындығы мен ашықтығын күшейту;
5. «Өрлеу» салалық кәсіподағының жобаларына, оның ішінде ауылдық мектептерде жұмыс істейтін жас педагогтарды қолдау бойынша қатысу.

Сонымен қатар, жергілікті кәсіподақ алқасының шешімімен біздің бірлестік мүшелері үшін келе жатқан 2024 жыл денсаулық жылы болып жарияланды, оның шеңберінде денсаулық мәдениетін базалық құндылық ретінде насихаттауға, кәсіподақ мүшелері мен олардың балаларының физикалық және психикалық денсаулығын нығайтуға бағытталған іс-шаралар кешені өткізілетін болады.

Жалпы, кәсіподақтың барлық жұмысы білім беру саласының қызметкерлері-кәсіподақ мүшелерін әлеуметтік-экономикалық қолдауға, бірлестіктің ұстанымын одан әрі нығайтуға бағытталған.

«Қостанай облысы білім және ғылым

ұйымдары қызметкерлерінің жергілікті

кәсіптік одағы» ҚБ төрағасы

Василий Цымбалюк.