ЖАСАЙ ОТЫРЫП ДАМИМЫЗ

ЖАСАЙ ОТЫРЫП ДАМИМЫЗ

 (2025 жылғы бірінші жартыжылдық бойынша Қостанай облысы білім және ғылым ұйымдары қызметкерлерінің жергілікті кәсіподағының қызметі туралы жария есебі)

Жүйеліжетілдірупроцесіндеүлкенкүшжатыр.Беделдіменеджменткеңесшісі,жазушыДжимКоллинздіңпікірінше,осықарапайымшындықтытүсінуұйымныңтабысыныңбірбөлігі болып табылады.Формулаәр қырлы,кәсіподақбірлестігініңжұмысындадақолданылады.

Біздіңжергіліктікәсіподақтыңайырмашылығы-бізбірорындатұрмаймыз,жүйелі түрде алға ұмтыламыз,дамудыңнақтымақсаттарынбелгілейміз, оларғажетудіңтиімдіжолдарынтабамызжәнеөсуперспективаларынашамыз.

Бұлмақалада біз ағымдағыжылдыңбіріншіжартыжылдығындақалай жұмыс істегеніміздіжәненеге қол жеткізгеніміздіқысқаша,бірақегжей-тегжейлі ұсынамыз.

Бұлқысқауақыт ішінде жасалды,шынымен де аз жұмыс емес.

Айта кету керек, жұмыс біз мүшесі болып табылатын «Өрлеу» салалық кәсіподағының даму Стратегиясының басымдықтарын ескере отырып қалыптастырылған Жергілікті кәсіподақтың 2025 жылға арналған жоспарына сәйкес құрылуда.

Тұрақты қаржылық даму бағыты

Ағымдағы жылы Жергілікті кәсіподақ алқасы қаражатты кәсіподақ мүшелерінің мүддесі үшін ашық және тиімді пайдалануға бағытталған жаңа қаржы саясатын бекітті.

Семинар барысында филиалдардың бухгалтерлерінеоныңережелері кезең – кезеңіментүсіндірілді,келесікезеңде-мониторингжәнебақылау.

Жаңа енгізілім контекстінде қаржылық талдау жүргізіп, оңтайландырумүмкіндіктерінанықтады.

Іске асыру өзімізден басталды. Штат бірліктерін қысқарту арқылы аппарат құрылымын оңтайландырды.Бұл жағдайда жұмысауқымықысқартылған жоқ,керісіншекеңейеді.

Шағын кәсіподақ мүшелігі бар филиалдарға қызмет көрсету үшін орталықтандырылған бухгалтерияқұрылды.

Оңтайландыруаясындабосатылғанбарлыққаражатжарғылықміндеттердішешугебағытталды.

«Кәсіптік одақтар туралы» Қазақстан Республикасының Заңы (16-баптың 1.9-тармағы) кәсіподақтарға ақша қорларын қалыптастыру құқығын береді. Біз «Мейірім» қайырымдылық және әлеуметтік көмек қорын дамытуды жалғастырудамыз — кәсіподақ қаржы саясаты құралдарының бірі, әрі сұранысқа ие. Қор мүмкіндіктерінің арқасында биылғы жылы кәсіподақтың аса мұқтаж 50 мүшесіне жалпы сомасы 3,4 млн теңгеге қолдау көрсетілді. Қор жұмысының басынан бастап (2021 жыл) кәсіподақтың 725 мүшесіне жалпы сомасы 53 млн теңгеге қаржылық көмек ұсынылды.

Шекараларды кеңейту

Біз кәсіподақтың қорғаныс функциясы үшін жаңа тәсілдерді белсенді түрде енгіземіз, оның ішінде құқықтық білім мектебі, жеке кеңес беру, әдістемелік жинақтарды әзірлеу, жаңадан құрылған оқу орталығы және т. б. жеке оқыту жүйесі арқылы.

Ағымдағы жылы жергілікті кәсіподақтың Заң клиникасы осындай алты жинақ дайындады.

«Тиімді оқыту-тиімді кәсіподақ. Еңбек қатынастары. 5 минут ішінде үйреніп ал!» (ISBN нөмірі берілді) жинағы  қаңтар айында «Спорт, оқу және демалыс – кәсіподақ – біздің ең жақын досымыз!» атты үлкен облыстық іс-шара барысында таныстырылды. Жинақты дайындау кезінде 30-ғажуықнормативтікқұқықтықактілерқолданылды. Осыбасылымныңарқасындаеңбекзаңнамасыноңайтүсініп аласыздар, тек әліпбидібілсеңіз болғаны.

Кәсіподақ мүшелері мен әлеуметтік серіктестер басқа да жинақтардың маңыздылығын атап өтті – бұл «Аудиторлық тексеру актілерінен жалақыны есептеу және төлеу кезінде бюджет қаражатын заңсыз және негізсіз пайдаланудың бұзушылықтары мен тәуекелдері», «Педагогтерді аттестаттаудан өткізу ережелері мен шарттары», «Еңбек демалысы бойынша сұрақтар мен жауаптар».

«Жергілікті кәсіподақ – кәсіподақ әрқайсысы үшін» мақсатты ақпараттық науқаны шеңберінде 46 лауазым атауы бойынша «Жұмыскер өзінің жалақысы туралы не білуі тиіс»  буклеттерін және «Тәртіптік жаза» бюллетенін әзірлеп, кәсіподақтың әрбір мүшесінің назарына жеткізді.

Жоғарыда аталған материалдарменбіздіңwww.lprofedu.kz.ресмисайттатанысуғаболады.

Өңірде Жергілікті кәсіподақ күндерін өткізу дәстүрін жалғастыра отырып, Қарабалық, Меңдіқара және Наурызымаудандарыныңбілім беру ұйымдарыныңқызметкерлеріменкездесіп, кәсіподақжұмысытуралыайтып, олардыңкөптегенсұрақтарынажауап берілді.

«Төрағадан-төрағаға, тәжірибемізбен бөлісейік» көшбасшылық жиындарын биылдан бастап барынша тиімді ету үшін нақты-аймақтық тәсілмен ұйымдастырамыз. Сәуір айында Науырзым ауданының Докучаев мектебінің базасында Әулиекөл, Науырзым аудандарының және облыстық деңгейдегі білім беру ұйымдарының 40-тан астам кәсіподақ көшбасшылары мен әлеуметтік серіктестерінің қатысуымен өткізілді.

Әлеуметтік бағытты нығайту

2025 жыл — 2024-2026 жылдарға арналған облыстық білім басқармасы мен Жергілікті кәсіподақ арасындағы әлеуметтік әріптестік туралы келісімді іске асырудың екінші жылы, онда мемлекеттің жеңілдіктерімен салыстырғанда Жергілікті кәсіподақ мүшелерінің әлеуметтік жеңілдіктерін жақсартатын 100-ге жуық норма белгіленген.

Мысалы, бұл үй-жайды тазалаушыны, бухгалтерлерді, зертханашыларды, кітапханашыларды, басшыларды, олардың орынбасарларын және басқаларды қоса алғанда, 56 лауазым атауларына арналған жалақымен аптасына 40 сағаттан 36 сағатқа толық емес жұмыс уақыты; азаматтық емес қызметшілер үшін негізгі еңбек демалысы күндерінің санын күнтізбелік 24 күннен 30 күнге дейін ұлғайту, оның ішінде үй-жай тазалаушы, вахтер, кастелянша, қоймашы, аула сыпырушы, күзетші үшін; қосымша ақылы демалыстың 8 түрі, ал Еңбек кодексінде екі түрі ғана қарастырылған. Келісімнің толық мәтінін біздің сайттан  оқи аласыздар.

Біз қол жеткізген жетістіктерімізбен шектеліп қалмай, үнемі жақсартып отырамыз. Қазір де Қостанай облысы әкімдігінің білім басқармасында жаңа жеңілдіктер мен нормаларды қарастыратын қосымша келісім жобасы жатыр. Басшылықтың оған қол қоюы үшін даналығы жеткілікті болады деп ойлаймыз.

Ағымдағы жылы Келісімнің нормаларын түсіндіруден жергілікті жерлерде оның орындалуын қоғамдық бақылауға көштік.

Бақылаудың мақсаты — бақылау объектілерінің актілері мен шешімдерінің қоғамдық мүдделерге сәйкестігін талдау және бағалау. Рәсім қатаң түрде «Қоғамдық бақылау туралы» ҚР Заңының ережелеріне сәйкес.

Алғашқылары болып бақылауға алынғандар — Қостанай ауданының Майкөл мектебі, Қостанай автомобиль көлігі колледжі, Рудный қаласындағы № 10 мектеп-гимназия.

Барлық көрсетілген ұйымдарда мыналар атап өтілді: Келісімде айқындалған жұмыс берушінің актілері кәсіподақ ұйымдарының төрағаларымен келісіледі; сабақтарға бару кестелері ашық түрде орналастырылған; Келісімде регламенттелген қосымша демалыстар беріледі; Келісімде белгіленген жұмыс уақытының режимі орындалады; қызметкерлердің жұмыс істеуі мен демалуы үшін жағдайлар жасалған және т.б.

Қорытынды — барлық ұйымдарда қоғамдық бақылау сәтті өтті. Басшыларға салтанатты түрде қоғамдық бақылаудан сәтті өткендігі туралы диплом және өзіндік сапа белгісі — «Қоғамдық бақылау» мүсіні табыс етілді. Бұл жұмысты алдағы уақытта да жалғастырамыз.

Жылдың айтулы оқиғасы – «ADAL» федерациясы» республикалық кәсіподақтар бірлестігінің құрылуы және «Өрлеу» салалық кәсіподағы оның мүшесі болғаны.  Иерархияға сәйкес Жергілікті кәсіподақ автоматты түрде республикалық бірлестіктің бір бөлігіне айналады.

Бұл шын мәнінде республикалық билік органдарымен өзара іс-әрекет арқылы кәсіподақ мүшелерінің еңбек құқықтарын тиімді қорғауға жаңа мүмкіндіктер ашатын маңызды қадам, өйткені РҚК ұлттық деңгейдегі әлеуметтік әріптестікте қызметкерлердің, мүшелік ұйымдардың өкілетті өкілі болып табылады.

Кәсіподақ мүшелерін шипажайлық-курорттық сауықтыруға ерекше көңіл бөлеміз. «Сосновый бор», «Мерке» (Жамбыл облысы), «Рауана Нури» (Сарыағаш), «М. Қарабаев атындағы Қостанай облыстық оңалту орталығы» (Меңдіқара ауданы) сияқты біздің мүшелеріміз арасында танымал сауықтыру орталықтарымен келісімшарт жасадық. 2025 жылдың басынан бері санаторийлерде Жергілікті кәсіподақтың 200-ден астам мүшесі өз денсаулығын қалпына келтірді. Бұл ретте, ерте брондау бойынша алдын ала жүргізілген жұмысты ескере отырып, біздің кәсіподақ бірлестігінің мүшелері жолдамаларды тиімді бағамен сатып алады (үнемдеу 55 мың теңгеге дейін). Бүгінде санаторийлермен 2026 жылға жолдамаларды ағымдағы жылдың бағасымен сатып алу бойынша келіссөздер жүргізудеміз.

Балалардың демалысы да тыс қалмайды. Биылғы жазда кәсіподақ мүшелерінің үш жүзге жуық баласы облыстың қала сыртындағы лагерьлерінде денсаулығын жақсартады, жолдама алу шығындарының бір бөлігін кәсіподақ өз мойнына алды.

Жүзге жуық бала ата-аналарымен бірге кәсіподақ туризмі бағдарламасы бойынша Түркістан, Алматы қалаларында, Ыстықкөл көлінде демалады, ал Алматы бағытындағы маршруттың екі жағына  ұшу жергілікті кәсіподақ мүшелерінің балалары үшін тегін.

Барлығы туристік демалыспен кәсіподақтың 200-ге жуық мүшесін қамтуды жоспарлап отырмыз.

Жаңа туристік бағыттарды, атап айтқанда, Баянауыл (Павлодар) және Қазан қаласындағы (Ресей) білім туризмін пысықтаймыз.

Кәсіподақ мүшелерін салауатты өмір салтына баулуға бағытталған іс-шаралар ауқымын кеңейттік. Алғаш рет кәсіподақ мүшелері арасында жүзуден жарыс өткізілді, өткізу базасы – бізге биыл қосылған Қ.Оспанов атындағы № 1 балалар мен жасөспірімдер спорт мектебінің БКҰ.

Спорт мектебінің басшылығы мен жаттықтырушылар құрамына жарыстарды ұйымдастыруға және өткізуге көмектескені үшін тағы да алғыс айтқым келеді. Сондай-ақ, Өңірлік дене шынықтыру және қосымша білім беру орталығының басшысы Қуаныш Бимурзинге және оның бүкіл командасына ризашылығымды білдіремін, олардың арқасында біздің спорттық іс-шараларымыз жоғары деңгейде өтуізілуде.

Мысалы, жұмысшы мамандықтыр жылына орайластырылған «Құмарлық! Денсаулық! Демалыс!» отбасылық қысқы кәсіподақ спартакиадасы Жергілікті кәсіподақтың 100 — ден астам қатысушы-мүшелерін жинады, олардың арасында жұмысшы мамандықтардың көптеген өкілдері бар. Қорытындысы бойынша: 1 орынды Лисаков қаласынан келген команда; 2 орынды Алтынсарин ауданынан келген отбасы командасы; 3 орынды Сарыкөл ауданы иеленді. Жеңімпаз бен жүлдегерлер грамоталармен және кәсіподақ сыйлығымен марапатталды! Ал әрбір қатысушы марапатқа «Therma Park»сауықтыру кешеніне баруға сертификат алды. Шынында да, бұл денсаулық пен отбасылық мереке болды!

Егер отбасылық спартакиада дәстүрін тікелей біздің Жергілікті кәсіподақ негізін қалаған болса, онда кәсіподақ туристік слетін өткізу еңбегі Зияда Делдібекова басқарған Қазақстандық салалық білім және ғылым қызметкерлері кәсіподағының Қостанай облыстық ұйымына тиесілі. Дәл осы Жергілікті кәсіподақ құқықтық мұрагері бола отырып, оның даңқты кәсіподақ дәстүрлері мен істерін жалғастырады.

Биыл III Ашық туристік слет Каменное көлінің жағасында жергілікті кәсіподақ мүшелерінің туризмді, адреналин мен бәсекелестік рухын құрметтейтін 150-ден астам жігерлі адамын жинады. Слет бағдарламасына эстафета, бивуак байқаулары, туристік әндер мен экспресс газеттер кірді. Жалпы алғанда, филиалдар арасында Рудный қаласы, колледждер арасында Қостанай автомобиль көлігі колледжі көш бастап тұр.

Айта кету керек, слет бірнеше міндетті қамтиды, олардың бірі — туризмді одан әрі дамыту үшін қатысушылардың әлеуетін анықтау, соның ішінде үйірмелер, секциялар жүргізу арқылы. Ал бұл педагогтар үшін қосымша табыс.

Биылғы жылдың жаңалығы — біздің кәсіподақ бірлестігінің жастар белсенділері құрама командасының слетке қатысу.

Уәждемелік жүйені қалыптасыру

Туристік слет барысында 18 үздік жастар кәсіподақ бірлестігі жаңадан құрған «Кәсіподақ сенімі» төсбелгісімен марапатталды. Олардың барлығы награда туралы ережеге сәйкес білім беру саласында бір жылдан астам өтілі бар және кәсіподақ қозғалысын дамыту мен нығайтуға елеулі үлес қосқандар. Бұл соңғы үш жылда Жергілікті кәсіподақ тағайындаған үшінші марапат және біздің кәсіподақ бірлестігінің ынталандыру жүйесінің маңызды құрамдас бөлігі.

Кәсіподақ жастарын басқа да тәсілдермен қолдаймыз және дамытамыз. Өңірлік жастар кеңестерінің төрағалары қоғамдық негізде филиалдар төрағаларының орынбасарлары болып тағайындалды, осылайша олардың өкілеттіктері кеңейтіліп, мәртебесі артты.

Белгілі бір әсері айқын.

Ағымдағы жылы Ұлы Отан соғысы Жеңісінің 80 жылдығына орай жастар активінің күшімен «Алғыс айтамыз» атты челлендж өткізілді, оған бес жүзден астам кәсіподақ мүшелері қатысты.

Балаларды қорғау күніне орай Қазақстан Республикасының оқу-ағарту министрлігінің «ҚАЗАҚСТАН БАЛАЛАРЫ» тұжырымдамасы аясында «Жұлдыз бол» вокалдық байқауы ұйымдастырылды. Әрбір қатысушы алған орнына қарамастан дипломмен және «Therma Park» сауықтыру кешеніне баруға арналған сертификатпен марапатталды.

Сондай-ақ, «Менің бастауыш ұйымым» және Жұмысшы мамандықтар жылы аясында «Мен және менің жұмыс орным» атты екі онлайн-байқауы іске қосылды — қазан айында Кәсіптік одақтар күнінде қорытындылаймыз, ал Жұмысшы мамандықтар жылына орай жүргізілген жұмыс топтарын желтоқсан айындағы Жария есепте хабардар етеміз.

Ақпараттық ілгерілету — кәсіподақ дамуының ажырамас компоненті. Біз оны түрлі масс-медиа арқылы іске асырамыз: сайт, әлеуметтік желілердегі профильдер, ресми БАҚ, буклеттер және т.б.

Ағымдағы жылы сайт жаңғыртылды: бөлімдер жүйелендірілді, жаңа айдарлар құрылды, ол неғұрлым ыңғайлы, түсінікті, толы болды. Мысалы, «Еңбек жолы» жобасының жаңа айдарында барлығы жинақталды, бұл шамамен екі жүз, жобаның батырлары туралы мақалалар. Айтпақшы, биыл жоба жұмысшы мамандықтар өкілдеріне арналған, әлеуметтік желілерде және «Учительская плюс» газетінің беттерінде 50-ден астам мақала жарияланды.

Салалық газетте филиалдардың жария есептерін орналастыра отырып, «Ашық кәсіподақ» жобасын жалғастырамыз.

Осылайша, барлық бағыттар бойынша салмақты, ойластырылған жұмыс жүргізудеміз.

Біздің бірлестікке қатысты заңнаманы бұзуға жол берген білім  бөлімі басшыларының бірінің лауазымынан босатылуы бір жыл бойғы күш-жігердің нәтижесі болды.

Жалпы, осыған қарамастан, біз идеяларды дамытып, жасампаз етіп, оларды жүзеге асырып жатырмыз. Барлық қадамдарды, міндеттерді, ресурстарды негізгі мақсатқа — еңбек жағдайларын жақсартуға, мүшелеріміздің өмір сүру деңгейін арттыруға, оларды әлеуметтік қорғауды қамтамасыз етуге бағыттаймыз.

Адамдар мұны көріп отыр. Және дәнді арамшөптен айыра отырып, біздің қатарымызға қайта оралуда. Биыл бірнеше ірі бастауыш кәсіподақ ұйымдары тағы да Жергілікті кәсіподаққа еш қысымсыз, ерікті, саналы түрде кіріп отыр! Бұл біздің еңбегіміздің мойындалуы!

«Қостанай облысы білім және ғылым

ұйымдары қызметкерлерінің жергілікті

кәсіптік одағы» ҚБ төрағасы,

педагогика ғылымдарының кандидаты

Василий Цымбалюк